blogpost 59, 08-JUN 2025, Reijer Staats
Delen doet helen!
“Vriend, ik miste iets,” appt een Haagsche amigo, nadat hij mijn laatste blogpost heeft gelezen. “Ik denk toch de wijn. Deze keer voelde ik niet de romantiek, het las meer als een ansichtkaart. Maar toch hou ik van je.” En opeens verschijnt Jaap op mijn netvlies – een mentor van vroeger, grijze stoppels in het gezicht, vriendelijke ogen kijken me aan vanachter zijn therapeutische bril. Ik hoor zijn stem.
Ik hang een oeverloos verhaal op, terwijl Jaap zwijgend een denkbeeldige draad tussen zijn vingers spant. “Wat hiervan is de rode draad?”
Terwijl ik blijf draaien om de hete brij, pakt Jaap de draad weer op. Hij haalt hem door een denkbeeldige naald en beweegt die op en neer langs zijn arm. “En wíe probeer jij nu precies wát op de mouw te spelden?”
Toen ik mijn ontboezemingen ook buiten onze vertrouwelijke gesprekken begon te delen, en aan Jaap enthousiast vertelde over de reacties daarop, zei hij: “En dát, Reijer, heet de universaliteit van het probleem: delen doet helen!”
De uitspraken van Jaap... ik zou er een bundeltje van kunnen maken.
Koosje Veenendaal
Voor flamenco op de maandagavond schuiven we natuurlijk aan bij Restaurante La Traviesa in Salobreña, samen met vrienden Jacqueline en Edwin, van wie ook de foto’s hierboven zijn. We stelden ons een dinershow voor, waren er zelf nog nooit geweest, maar tippen onze gasten altijd en die zijn zonder uitzondering positief. De zweetdruppels rollen over het gezicht van de danseres, de rode roos in haar haar valt er bijna uit, en het liefst zou ik opstaan om het bungelende ding terug te steken. Wellicht is het haar temperamentvolle blik die me tegenhoudt. Wat mooi om dit in zo’n kleine setting mee te maken!
Zucht. Alleen die karikaturale Franstalige tafel met zestigers tussen ons en de flamenco. Het gesprek gaat er ongegeneerd door. “Sssst,” klinkt het telkens vanuit het restaurant.
Ons hoofdgerecht verdwijnt achter de kiezen, de danseres komt even op adem, ik draai mijn stoel, schuif aan en maak weer contact met mijn tafelgenoten. Ook hier enige ergernis, vooral over de dominante Française op het hoekje. Johan heeft duidelijk zichtbaar binnenpret, hij zal wel weer iets gezien of gehoord hebben en een associatie of fantasiebeeld hebben. Glunderend laat hij zijn telefoon rondgaan aan onze tafel; op het scherm een tv-typetje uit zijn jeugd, dus uit de oude doos. “Nou, nu kan ik echt niet meer normaal naar dat mens kijken!” verlaat zijn mond.
Het is Koosje op het scherm, één van de zusjes Jet en Koosje Veenendaal, typetjes van Van Kooten en De Bie. En ja hoor inderdaad, daar zit ze gewoon, aan de tafel naast ons, met hetzelfde ouderwetse grijze kapsel: een rechte pony en de rest achter de oren met speldjes. Platte bril en breed gebit. Pezig, dominant, wijsneuzerig en iets té aanwezig, waarschijnlijk zonder er zelf erg in te hebben.
Tijdens de segunda parte van de flamenco wordt Koosje op de voorgrond onbedoeld vastgelegd op de foto: hoe ze zich met een zwieper richting de flamenco draait om gul te applaudisseren, en zich meteen weer terugdraait naar haar bord eten. Hoe ze daar haar lange tanden in zet en hoe haar opgestoken, van links naar rechts bewegende wijsvinger bijna onafgebroken aandacht vraagt van het bedienend personeel en haar tafelgenoten.
Soms is het leven gewoon een sketch. Deze avond met Koosje in het middelpunt.
Duende
Woensdagavond, 21.00 uur, Casa de la Cultura.
Een tweede flamencovoorstelling in korte tijd, met hetzelfde gezelschap.
Eloísa, de flamboyante voormalige eigenaresse van onze Casa Larimar en al eens voorgesteld in het Spaanse praatje Fernando, vertelt over Pueblo Gitano (Zigeunervolk) en de eeuwenlange Spaanse onderdrukking.
De lokale flamencoschool van Almuñécar verschijnt in vrolijk gekleurde jurken en laat zien hoe 700 jaar geleden voet werd gezet op Spaanse bodem: een danseresje van vijf steelt in het begin de harten, de schooldirectrice schittert in de hoofdrol en de aangrijpende zangstem blijkt van een nog puberende muchacho op een krukje. Op de achtergrond op het podium bewegen zo nu en dan enkele cursisten, duidelijk instromers op leeftijd uit Noord-Europa, wat houterig, telkens net iets te traag en zonder de nodige flair. Ze blijven mijn aandacht trekken en zorgen ervoor dat ik geregeld een lachsalvo moet onderdrukken. En dan, aan het einde van de voorstelling bij de uitgang, pakt een jonge danseres met het syndroom van Down spontaan háár moment met een solo en steelt de show.
Ooohh. Ik voel een kleine kreet in mezelf, gevolgd door de gedachte: wat weinig mannen eigenlijk. Misschien iets voor mij? Ik zoek immers nog een nieuwe hobby in Almuñécar.
Pueblo Gitano gaat verder over gedwongen bekering tot het katholicisme, over onderdrukking en vervolging. Tijdens de Holocaust werden velen gedeporteerd naar Auschwitz en pas recent erkent Spanje de Roma-cultuur als één van de fundamenten van de Spaanse cultuur. Misschien is het deze geschiedenis die maakt dat de OLÉS uit het publiek steeds als ontlading kwamen, als een schokgolf door de zaal: duende, een kracht, een strijd, van binnenuit en vanaf de voetzolen omhoog, zoals dichter Lorca het zo mooi verwoordde.
Het is niet slechts geschiedenis, het verhaal is actueel. In Nederland mag men in oktober weer naar de stembus om vóór verdraagzaamheid te kiezen. Delen doet helen van Jaap blijkt ook nog steeds actueel. Wat heb ik op de post over mijn moeder veel reacties ontvangen. Ze maken wat hard was geworden weer zacht. En al onze Spaanse beslommeringen van de afgelopen maanden, en dat waren er nogal wat, zijn gereduceerd tot slechts sketches.
Hasta luego!
Johan & Reijer